የግድቦች ግንባታ
ግድቦች መገንባት የውሃ ቁጥጥር እና የሃይድሮ ኤሌክትሪክ ሃይል ማመንጨት በሲቪል ምህንድስና እድገት ውስጥ ወሳኝ ምዕራፍ ነው ። በታሪክ ውስጥ ዘመናዊ ማሽነሪዎችን እና የላቁ ቴክኒኮችን በመጠቀም አስደናቂ ግድቦች በመላው ዓለም ተሠርተዋል። በዚህ ጽሁፍ የግድብን ግንባታ ሂደት በመዳሰስ በዓለም ላይ ያሉ 10 ግዙፍ ግድቦችን እና በነዚህ አይነት ፕሮጀክቶች ውስጥ ጥቅም ላይ የሚውሉትን ቁልፍ ማሽነሪዎች እናሳያለን። የግድቡ ግንባታ ከዕቅድ እና ዲዛይን ጀምሮ እስከ መዋቅሩ አካላዊ ግንባታ ድረስ በርካታ ደረጃዎችን ያካተተ ውስብስብ ሂደት ነው።
በግድብ ግንባታ ሂደት ውስጥ የሚከተሉት የሚከናወኑ ቁልፍ የሥራ ደረጃዎች ናቸው ።
በግድብ ግንባታ ወቅት ያሉ ዋና ዋና ሂደቶች
1. እቅድ ማውጣትና ዲዛይን፡ በዚህ የመጀመርያ ደረጃ መሐንዲሶች የፕሮጀክቱን ኢኮኖሚያዊ እና አካባቢያዊ ሁኔታን በመገምገም የአዋጭነት ጥናቶችን ያካሂዳሉ። የግድቡ ትክክለኛ ቦታ ለመወሰን የጂኦሎጂካል እና የመሬት አቀማመጥ ምርመራዎች ይከናወናሉ.
2. የቦታ ዝግጅት፡- ግንባታ ከመጀመሩ በፊት መሬቱ ተጠርጎ እንዲስተካከል ይደረጋል። ለግንባታ የሚዉሉ ጥሬ እቃዎችን እና ለከባድ ማሽነሪዎች ማጓጓዣ የሚሆኑ መንገዶች ይገነባሉ
3. መሰረቶችና ቁፋሮ፡- የግድቡ መሰረት ለመፍጠር መሬት ይቆፍሯል፣ ይህም ከፍተኛ መጠን ያለው አፈር እና ድንጋይ ማስወገድን ሊያካትት ይችላል.፣በአንዳንድ ሁኔታዎች ቁፋሮዎችን ለማመቻቸት ቁጥጥር የሚደረግባቸው ፈንጂዎች ጥቅም ላይ ይውላሉ.
- የመዋቅር ግንባታ፡- ቁፋሮው እንደተጠናቀቀ የግድቡ ዋና መዋቅር ግንባታ ይጀምራል። ይህ ኮንክሪት ወይም ተመሳሳይ የግንባታ ቁሳቁሶችን በንብርብሮች ውስጥ ማስቀመጥ, ውሃን የማያስተላልፍ መከላከያ መፍጠርን ያካትታል.
5. የመሳሪያዎች ተከላ፡ በዚህ ደረጃ የውሃ እና የሃይል ማመንጫን ፍሰት ለመቆጣጠር አስፈላጊ የሆኑ በሮች፣ተርባይኖች እና ሌሎች መሳሪያዎች ተጭነዋል።
6. ሙከራ እና ማጠናቀቂያ፡- ግንባታው ከተጠናቀቀ በኋላ የግድቡን ደህንነትና ትክክለኛ ስራ ለማረጋገጥ ሰፊ ሙከራ ይደረጋል። ግድቡ ሥራ ከመጀመሩ በፊት የመጨረሻ ፍተሻ እና ማስተካከያዎች ይከናወናሉ.
ለግድቦች ግንባታ የሚያገለግሉ ዘመናዊ ማሽነሪዎች፡-
የዘመናዊ ግድቦች ግንባታ የቁፋሮ፣ የትራንስፖርትና የግንባታ ሥራዎችን ለማከናወን ልዩ ማሽነሪዎችን መጠቀም ይጠይቃል። በእነዚህ ፕሮጀክቶች ውስጥ ጥቅም ላይ ከሚውሉት በጣም አስፈላጊ ማሽኖች መካከል ጥቂቶቹን እናያለን :-
- ትላልቅ ቁፋሮዎች፡- እነዚህ ማሽኖች ከፍተኛ መጠን ያለው የአፈር እና የድንጋይ ቁፋሮ ለማከናወን ጥቅም ላይ የሚውሉ ሲሆን ይህም የግድቡ መሰረት እንዲፈጠር ያስችላል።
- ገልባጭ መኪናዎች በግድቡ ግንባታ ቦታ ላይ እንደ አፈር፣ ድንጋይ እና ኮንክሪት ያሉ ቁሳቁሶችን ለማጓጓዝ ገልባጭ መኪናዎች አስፈላጊ ናቸው።
- ታወር ክሬኖች፡- እነዚህ ከፍታ ያላቸው ክሬኖች በግድብ ግንባታ ወቅት ከባድ ቁሳቁሶችን ለማንሳት እና ለማስቀመጥ ያገለግላሉ።
- የማፈንጃ ማሽኖች ልምምዶች፡- የሮክ ቁፋሮዎች ቀዳዳዎችን ለመፍጠር እና በድንጋያማ ቦታዎች ላይ ቁጥጥር የሚደረግበት ፍንዳታ ለመሥራት ያገለግላሉ።
- ኮንክሪት ማሽነሪዎች፡- እነዚህ ማሽኖች በግድቡ መዋቅር ውስጥ ከፍተኛ መጠን ያለው ኮንክሪት በማቀላቀልና በማፍሰስ ለግንባታው የመቋቋም እና የመቆየት ሃላፊነት አለባቸው።
- የመቆፈያ መሳሪያዎች፡- ግድቡ የውሃ ማጠራቀሚያ ወይም አርቲፊሻል ሃይቅ ግንባታን በሚያጠቃልልበት ጊዜ ደለልን ለማስወገድ እና የማከማቻ አቅምን ለማስጠበቅ የቁፋሮ መሳሪያዎች ጥቅም ላይ ይውላሉ።
የአለም ትላልቅ ግድቦች
በመቀጠል በአለም ላይ ካሉት ትላልቅ ግድቦች 10 ግዙፍ ግድቦች አናያለን ይህም ቁመታቸውን ወይም የማከማቻ አቅማቸው ከግምት ውስጥ በማስጋባት ይሆናል።
- የጋራጋንታ ግድብ ቻይና Tres Gargantas (China ቁመት 181 ሜ የዉሃ ማጠራቀም አቅሙ 39.3 ቢሊዮን ኪዩቢክ ሜትር ውሃ ግንባታዉ የፈጀዉ አመታት 13 ዓመት ከ 1994 እስከ 2012
- ኢታይፑ ግድብ Itaipú (Brasil/Paraguay) የቁመቱ ልክ 196 ሜ በዓለም ላይ ትልቁ የኤሌክትሪካ ማመንጫ ከሆኑት መካከል 2ኛዉ ቁመት 196 ሜ 1971- 1984
-
የ ስሉኦዱ ግድብ Xiluodu (China) ቁመት 273 ሜ የዉሃ ማጠራቀም አቅም 12.67 ቢሊዮን ኪዩቢክ ሜትር.
- የጉሪ ግድብ Guri (Venezuela): ቁመት 162 ሜ የዉሃ ማጠራቀም አቅም 135 km³ ከ1963 እስክ 1978
- የኦሮቪዬ ግድብ Oroville USA ቁመት 230ሜ ዉሃ የማጠራቀም አቅሙ 4.32 ቢሊዮን ሜትር
- የ ዲሶን ግድብ Grande Dixence (Suiza) ቁመት 285 ሜ ዉሃ የማቆር አቅም
400 ሚሊዮን ኪዩቢክ ሜትር ክ 1950 እስክ 1964
- የአኮሶምቦ ግድብ Akosombo (Ghana) በአፍሪካ የሚገኝ ቁመት 114 ሜ የዉሃ ማቆር አቅም
144 ቢሊዮን ኪዩቢክ ሜትር.
- የአስዋን ግድብ Asuán (Egipto): በናይል ወንዝ ላይ የተገነባ ቁመት 111 ሜ የዉሃ ማቆር አቅም
169 ቢሊዮን ኪዩቢክ ሜትር 1960-70
- የ ሁቨር ግድብ Hoover USA ቁመት 221 ሜ ዉሃ የማቆር አቅም 35.2 ቢሊየን ሜትር ኪዩብ cúbicos. 1931-1936
- የ አልሜንድራ ግደብ Presa de Almendra (España) ቁመት ቁመት Con una altura de 202 ሜ , ከአውሮፓ ትልቁ ፣ ዉሃ የማቆር አቅም 3.16 ቢዮን ሜ ኩ ከ 1963 እስከ 1970
ሕዳሴ ግድብ
የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ በዓለም ከሚገኙት ግድቦች ዉስጥ ይካተት ይሆን ?
